Kimyasal tepkime (kimyasal reaksiyon), iki veya daha fazla maddenin birbiri ile etkileşmesi sonucu kendi özelliklerini kaybederek yeni özellikte maddeler oluşturmasıdır. Kimyasal olay ve kimyasal değişme kavramlarıyla eşanlamlıdır
Özellikleri [değiştir]
Kimyasal tepkimelere giren maddeler ortamda tükenebilirler.
A + B (Girenler) ---> AB (Yeni madde-ürünler)
A ve B, 2. olayda tek madde olarak kalmamış tükenmiştir.
Kimyasal Tepkimelerde Değiştirilebilen Özellikler [değiştir]
- Atomların hacmi veya çapı
- Atomların elektron düzenleri
- Toplam potansiyel enerji
- Toplam mol sayısı
- Bir mol atomun toplam ağırlığı
- Toplam molekül sayısı
- Toplam hacim
- Renk, koku, tat gibi fiziksel özellikler
Kimyasal Tepkimesinin çeşitleri [değiştir]
Sentez tepkimeleri [değiştir]
İki ya da daha fazla basit bir madde başka bir madde oluşturuyorsa böyle tepkimeler Sentez tepkimeleri olarak adlandırılır. Ayrıca 'analiz tepkimeleri' de denir.
- 2 H2 + O2 → 2H2O
2. Suda iyonlaşarak çözündükleri için çözeltileri elektrik akımını iletir.
3. Katı halde elektrik akımını iletmezler. Ancak ısı etkisi ile eritilmiş halleri ile sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
Yer değiştirme tepkimeleri [değiştir]
Bir elementin bir bileşikle tepkimeye girerek bu bileşiklerdeki elementlerden birinin yerini aldığı tepkimelere denir.
örnek:
-
- Zn + 2 HCI → ZnCI2 + H2
-
- Hg(s)½O2(g)→ HgO (k) + ısı
Tepkime kabı olarak bilim adamları genellikle ısıya dayanıklı olan saat camı kullanırlar.
Bir kimyasal tepkimede bütün maddeleri aynı sıcaklıkta tutabilmek için tepkime sistemine eklenmesi veya sistemden uzaklaştırılması gereken ısı miktarıdır. Tepkime sisteminin içinde bulunduğu kabın basıncı sabit tutulduğunda ölçülen tepkime ısısı aynı zamanda (entalpi) olarak bilinen (termodinamik) nitelikteki değişimi, yani tepkime sonucunda oluşan ürünlerin entalpisiyle tepkimeye girenlerin entalpisi arasındaki farkı gösterir. Böylece sabit (basınçta) tayin edilen tepkime ısısı DH sembolüyle gösterilen tepkime entalpisidir. DH negatif olduğunda tepkime ısıveren, tersi durumdaysa tepkime ısı alandır...
ÖRNEĞİN;
- H2 + Cl2 → 2 HCl + 44 kkal
tepkimesinde tepkimeye giren H2 ve Cl2 moleküllerinde iki atomu bir arada tutan bağların koparılması enerji ister. Bu enerji sağlandığında atomlar arasındaki bağlar kopar ve atomlar yeni düzenlemeye girerek yeni bağlar (HCl bağları) oluştururken dışarıya enerji verilir. Bu tepkimede dışarı verilen enerji daha önce alınan enerjiden fazla olduğundan neticede dışarıya enerji verilmiş olur (ısıveren tepkime). Buna karşılık;
- H2 + I2 + 12,4 kkal → 2HI
tepkimesinde alınan enerji verilen enerjiden fazla olup bu tepkime de ısıalan tepkime olur.
|