İzostatik dengeyi bozan yukarıdaki olaylar sonucu karalar hafiflemekte ve yükselmektedir. Karalar yükselince deniz seviyesi gerilemekte, deniz altındaki alanlar kara haline gelmektedir. Bu şekilde, deniz seviyesinin alçalması olayına regresyon denir.
Epirojenez de tabakaların durumu bozulmaz. Uzak sahalarda yükselmeler, alçalmalar olur. Epirojenez yerkabuğunun yaylanması olarak ta adlandırılır.
Epirojenik hareketler yerkabuğunun izostatik dengesinin bozulması ile meydana gelir.
Karalardaki, lâvlar, birikmeler, buzullaşma, vb. olaylar sonucunda da karaların yükü artmakta ve ağırlaşarak ya da iç kuvvetlerin etkisiyle çökmektedir.
Bu alçalma sonucunda denizler karalara doğru ilerlemekte ve kara parçaları sular altında kalmaktadır. Bu şekilde, deniz seviyesinin yükselmesi olayına da transgresyon adı verilir.
Epirojenik hareketlere örnek olarak, İskandinav Yarımadası ve Kanada verilebilir. Buzul çağında buralarda 1 – 2 km kalınlığında bir buz tabakası vardı. Sonradan buzullar eriyince, karaların üzerindeki yük azaldı ve mağmaya doğru gömülen bu kara parçaları tekrar yükselmeye başladı. Bu yükselme, günümüzde de yavaş yavaş devam etmektedir.
EPİROJENİK HAREKETLERE ÖRNEKLER:
1.İskandinav yarımadasındaki kalın buzulların erimesiyle hafifleyen yarımada, her yıl, 5cm.yükselir.
2.Hollanda çevresi alçalır.
3.Tokyo deprem olmadığı zaman yılda 2 cm çöker.
4.Venedik yılda 4 mm. alçalır.
5.Gröndland ve Antarktika kalın buzullardan dolayı mantoya gömülmüştür.
Türkiye’de epirojenez:
Anadolu bu hareketlerle, özellikle Ege ve İç Anadolu 10–15 milyon yıldan beri yükselirken Karadeniz ve Akdeniz havzası Karadeniz ve Akdeniz deniz tabanları çökmekte yani bu denizler gittikçe derinleşmektedir.
Türkiye’de yüksek ova ve platoların yaygın olmasının nedeni:
3.zaman sonları,4.zaman başlarında Anadolu yarımadasının bütünüyle yükselmesidir.
